Lemberk

Dzieje zamku sięgają pierwszej połowy XIII w. Nazwa Lemberk (Lwia Góra) wywodzi się od herbu Markvarticów, w którym była lwica. Założyciel zamku, Gaweł z Lemberka, należał do najważniejszych osobistości na dworze króla Wacława I i Przemysła Ottokara II. Żoną jego była Zdzisława, córka Przybysława z Krzyżanowa, burgrabiego Brna i Sybilli, pochodzącej ze szlachty sycylijskiej. Małżonkowie doczekali się czwórki potomstwa. Założyli kilka miast, między innymi pobliskie Jabłonne, w którym ufundowali klasztor dominikanów z kościołem św. Wawrzyńca. W 1252 r. pochowano w nim zmarłą w wieku trzydziestu siedmiu lat Zdzisławę. W XVII w. wzniesiono nowy barokowy kompleks a szczątki Zdzisławy przeniesiono do nowej krypty. Ze względu na prowadzoną działalność dobroczynną postać Zdzisławy szybko została otoczona kultem. W 1907 r. Zdzisława została beatyfikowana a w 1995 r. została kanonizowana.

Wracając do dziejów Lemberka, na przełomie XIV i XV w. zamek przeszedł w ręce Vartenberków. Na przełomie XV i XVI w. zamek wraz z okolicznymi dobrami mocno podupadł. Zmieniali się też często jego właściciele. Sytuacja poprawiła się dopiero w drugiej połowie XVI w., kiedy Lemberk odziedziczył Henryk Kurzbach ze Żmigrodu, zięć dotychczasowego właściciela zamku Wilhelma z Illburka. Przebudował on średniowieczne zamczysko w renesansową rezydencję.

W roku 1581 r. zamek znalazł się w rękach panów z Dubé. W 1599 r. Lemberk kupił Wrocisław z Donína, właściciel pobliskiego Grabštejna. Gdy rozpętała się wojna 30-letnia Doninowie stanęli po stronie protestantów przeciw rządom katolickiej dynastii Habsburgów. Po bitwie pod Bałą Górą w 1620, w której protestanci czescy zostali pobili przez wojska Ligii Katolickiej, nastąpił pacyfikacja Czech, część rebeliantów zostało straconych, reszta straciła swe majątki, stracili także swe dobra Doninowie. Przypadły one w udziale słynnemu Albrechtowi Wallenstejnowi.

Po śmierci Wallenstejna w 1634 r. Lemberk znalazł się w rękach Jana Rudolfa Bredy a później jego syna Krzysztofa. W tym czasie zamek został przebudowany według planów włoskiego architekta Nicola Sebregondi w stylu barokowym.

W roku 1726 Lemberk kupił Filip Józef Gallas, właściciel pobliskich zamków Frýdlant i Grabštejn. Gallasowie a potem Clam-Gallasowie pozostawali właścicielami zamku do 1241 r., kiedy został on skonfiskowany przez hitlerowców.

Do otoczonego fosą zamku wiedzie most chroniony przez trzy bramy, zewnętrzną wzniesioną w stylu barokowym, środkową renesansową i wewnętrzną, wkomponowaną w południowe skrzydło zamku, wiodącą prosto na czworoboczny dziedziniec. Najstarszą częścią zamku jest okrągła wieża, wzniesiona w XIV w., przykryta osiemnastowiecznym hełmem. W północnym skrzydle zamku znajduje się reprezentacyjna Wielka Sala, zwana także rycerską, powstała przez połączenie dwóch kondygnacji. Zdobią ją freski z XVII w. ukazujące sceny z wojny 30-letniej. Godna uwagi jest barokowa kaplica zamkowa Zesłania Ducha Św. z drugiej połowy XVII wieku, bogato ozdobiona sztukaterią i freskami. Pośród wyposażenia kaplicy znajdują się organy z 1723 roku. W zachodnim skrzydle zamku znajduje się Sala Bajkowa. Swą nazwę zawdzięcza kasetonom pokrywającym strop, na których namalowane są sceny z bajek Ezopa, pochodzącym z początku XVII w. Warto zajrzeć do tzw. czarnej kuchni z wyposażeniem z XVII wieku.

Koniecznie trzeba przejść się po okolicy zamku. Znajduje się tu Studzienka Zdzisławy, źródło wody, która podobno ma właściwości lecznicze. Na podzamczu znajdują się wspaniałe piętrowe domy szachulcowe z XVII wieku. Za nimi rozciąga się ogród, do którego wiedzie brama ozdobiona herbem Bredów. W parku znajdują się fontanny z XVII i XVIII wieku. Romantyczną lipowa aleją można dojść do dawnego niewielkiego cmentarza. Wzgórze zamkowe ma imponujące podziemia. Znajdowały się w nich między innymi dawne XVII-wieczne browary i sztolnie, w których wydobywano rudę żelaza.